Die Movember-beweging verander die gesig van mans se gesondheid wêreldwyd deur snaakse snorre en ikoniese blou lintjies in kragtige simbole van betekenisvolle aksie en verandering te omskep.

“In sy kern gaan Movember oor die aanmoediging van gesprekke, die uitdaag van samelewingsnorme en die skep van ’n tasbare impak op hoe mans hul gesondheid benader, veral met betrekking tot prostaatkanker,” sê dr. Philip Pretorius, ’n spesialis-uroloog van Netcare.

“Dit gaan nie net oor bewustheid nie, maar oor die neem van beslissende aksie. Daarom wil ek mans oor Suid-Afrika heen aanmoedig om hierdie November hulself aan hul gesondheid te verbind deur ’n prostaatondersoek met hul algemene praktisyn te skeduleer. Neem hierdie noodsaaklike stap vir jouself en inspireer ander om dieselfde te doen.”

Pretorius beklemtoon die dringendheid deur te sê: “Prostaatkanker is ’n groot bekommernis onder mans, tweede net na longkanker in terme van sterftesyfers. Wêreldwyd verteenwoordig prostaatkanker 6,6% van sterftes, terwyl dit in Suid-Afrika 13% van sterftes onder mans uitmaak, met meer as 4 000 Suid-Afrikaanse mans wat jaarliks met prostaatkanker gediagnoseer word*. Dit is dus dringend nodig om bewustheid te verhoog wat mans tot aksie inspireer, plaaslik en internasionaal.”

Begrip van prostaatkanker

Die prostaatklier is ’n klein, okkerneut-grootte orgaan geleë net onder die blaas en voor die rektum. Dit omring die uretra – die buis verantwoordelik vir die vervoer van urine en semen uit die liggaam – en speel ’n belangrike rol in die manlike voortplantingstelsel deur seminale vloeistof, wat sperm voed en help in hul vervoer, te produseer.

Prostaatkanker vind plaas wanneer selle in die prostaatklier onbeheersd begin groei en ’n gewas vorm. Hierdie abnormale groei kan die normale funksionering van die prostaat ontwrig en, indien dit nie beheer word nie, na ander dele van die liggaam versprei. Vroeë opsporing en behandeling is sleutel tot die effektiewe hantering van die siekte. Gereelde ondersoeke en bewustheid van risikofaktore, soos ouderdom (veral bo 50) en familiegeskiedenis, is noodsaaklik.

Diagnose en ondersoek – wat om te verwag

“Om prostaatgesondheid akkuraat te beoordeel, sal jou dokter ’n deeglike mediese geskiedenis neem en ’n fisieke ondersoek uitvoer, insluitend ’n digitale rektale ondersoek [DRE], wat waardevolle insigte verskaf oor die toestand van die prostaat en enige abnormale massas kan opspoor,” sê Pretorius.

“Benewens die fisieke ondersoek, word ’n prostaat-spesifieke antigeen [PSA]-toets uitgevoer om die vlak van PSA in die bloed te meet. As die uitslag hoër as vier is, lei dit gewoonlik tot ’n verwysing na ’n uroloog vir meer gedetailleerde evaluering en toetse. Die definitiewe diagnose van prostaatkanker word gemaak deur ’n prostaatbiopsie, ’n relatiewe vinnige prosedure wat ongeveer 30 minute duur en op ’n buitepasiënt-basis uitgevoer word,” verduidelik hy.

Sleutelinligting waarvan elke man moet weet

Gegewe dat 1 uit 8 mans in hul leeftyd met prostaatkanker gediagnoseer sal word, bly prostaatkanker ‘n beduidende gesondheidskwessie. “Dit onderstreep die belangrikheid van die begrip en effektiewe bestuur van hierdie siekte,” merk Pretorius op.

“Gereelde ondersoeke, vanaf ouderdom 45 of vroeër vir dié met ‘n hoër risiko, is van kardinale belang aangesien simptome dikwels nie verskyn tot gevorderde stadiums nie. Behandelingsopsies sluit in chirurgie, bestralingsterapie, en aktiewe monitering aangepas by die kanker se stadium en aggressiwiteit. Danksy vroeë opsporing en nuwe tegnologieë het oorlewingsyfers aansienlik verbeter, met vroeë-stadium prostaatkanker wat ‘n byna 100% vyfjaar oorlewingsyfer het,” voeg hy by.

Wat is die simptome?

Dit is belangrik om daarop te let dat pasiënte met prostaatkanker dikwels geen simptome ervaar nie. As simptome egter wel voorkom, mag dit insluit:

• Bloed in urine
• Moeilikheid om te urineer
• Skielike of dringende behoefte om te urineer
• Gereelde nagtelike urinering
• Moeilikheid om urinevloei te begin of te stop
• Swak of onderbroke urinevloei
• Pyn tydens urinering
• Moeilikheid om ‘n ereksie te hê of pynlike ejakulasies
• Gereelde pyn of styfheid in die laer rug
• Onverklaarbare gewigsverlies

Die Movember-beweging

Movember gaan verder as statistieke om ’n ondersteunende gemeenskap te bou, en moedig oop gesprekke oor mans se gesondheid aan. Deur snorre te laat groei, verenig mans wêreldwyd om vroeë opsporing en proaktiewe gesondheidsmaatreëls te bevorder.

“Movember is ’n katalisator vir verandering. Dit gaan oor die omskakeling van gesprekke in aksies en die bevordering van ’n globale verbintenis tot beter gesondheidsuitkomste. Saam kan ons mans se gesondheid herdefinieer, een gesprek, een ondersoek, en een snor op ’n slag,” sê Pretorius.